BAŞKAN ALİŞAN: "GERÇEKTEN DE HAZİRAN AYINDA HER ŞEY NORMALE DÖNECEK Mİ?"
BAŞKAN ALİŞAN: "GERÇEKTEN DE HAZİRAN AYINDA HER ŞEY NORMALE DÖNECEK Mİ?"
Tüm dünyayı tehdit etmeye devam eden ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi olarak nitelendirilen Koronavirüs (Kovid-19) salgınından vatandaşları korumak ve salgının yayılmasını engellemek amacıyla devletimiz tarafından şu ana kadar bir dizi tedbirler alınmış ve alınmaya devam etmektedir.
Devletimiz tarafından alınan tedbirler çok önemlidir fakat daha önce de dile getirdiğimiz gibi yeterli değildir.
Tedbirlerden biri; kredi borçlarının Haziran’a kadar ertelenmesi idi. Haziran ayı geldi çattı. İşyerleri açılmazsa esnaf ve sanatkarlar kredilerini ödeyemeyecekler.
Alınan tedbirler nedeni ile salgının bulaşma ve ölüm oranlarının düştüğünü ve iyileşen sayısının arttığını görmek sevindirici. Bilim insanları ve karar vericiler, Haziran sonu gibi hayatın normale dönebileceğini öngörüyorlar. Haziran ayı yaklaşmakta.
Gerçekten de Haziran ayında her şey normale dönecek mi? Yaklaşık üç aydır ticareti duran ve durma noktasına gelen esnaf ve sanatkârların mevcutlara ilave ötelenen borçları ne olacak? Esnaf ve sanatkârlar çalışanlarının ücretlerini, kiralarını, BAĞKUR, SGK primlerini, elektrik, su, doğalgaz, telefon faturalarını nasıl ödeyecek, ailesinin geçimini nasıl sağlayacak? Hatta işyerlerini şimdiden açsalar bile Haziran ayındaki ötelemiş olduğu borçlarını denkleştirip ödeyebilecekler mi?
Bu sorulara cevap bulmak, esnaf ve sanatkârlarımızın yaşamış olduğu ekonomik sıkıntılara çözüm getirebilmek amacı ile Sakarya’da faaliyet gösteren tüm esnaf ve sanatkârlarımızın temsilcileri olan ve Birliğimize bağlı 61 Meslek Odası başkanları ile telekonferans yöntemi kullanılarak Olağanüstü Başkanlar Kurulu Toplantısı yapılmıştır. Toplantı sonucunda dile getirilen sorunlar ve talepler tüm Sakarya Milletvekillerine ve merkezi ve yerel karar vericilere iletilmiştir.
İlimizde yaklaşık 32 bin esnaf ve sanatkârı temsil eden Sakarya Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Yönetim Kurulu olarak, salgın sebebi ile işyerleri olumsuz etkilenen esnaf ve sanatkârlarımız ile ilgili yapılabilecek çalışmalar ve yaşadıkları sıkıntılara çözüm ve yukarıdaki sorulara cevap olarak merkezi ve yerel karar vericiler tarafından alınması gereken tedbirleri ilgili meslek odalarının yöneticileri ve işyeri sahiplerinin görüşlerini de alarak belirledik.
Buna göre:
Kapalı olan esnaf ve sanatkârlarımızın işyerleri bir an önce açılmalı, çarkları dönmeye başlamalı.
Birinci aşamada bazı gerekli tedbirler alınarak berber, kuaför, güzellik merkezleri restoran, kafe ve kıraathaneler açılmalı.
Kuaför, güzellik merkezleri için alınacak tedbirler:
İşyerlerine müşteriler randevu sistemi uygulanarak alınacak.
100 metrekareden küçük işyerinde en fazla 2, 200 metrekare ve daha üstündeki işyerlerinde 4 kişi bulunacak. Bekleme salonunda kimse olmayacak. Müşterinin gerekli hizmeti görüldükten sonra 15 dakika ara verilecek. İkinci müşteri alınmadan kullanılacak aletler dezenfekte edilecek.
Tek kullanımlık havlu kullanılacak ya da yeni müşteriye kullanılmamış havlu çıkarılarak kullanılacak.
İş yerine ikinci müşteri alınmadan ortam havalandırılacak.
Her müşteriye maske verilecek ve çalışan kişi mutlaka maske kullanacak.
Sakal tıraşı ustura ile yapılmayacak saç kesme makineleri ile kısaltma yapılacak.
Güzellik salonları ve kadın kuaförlerinde de randevu sistemi uygulanacak. Bekleme salonunda kimse bekletilmeyecek, randevu sistemine titizlikle uyulacak.
Her gelen müşterinin ellerini dezenfektan ile dezenfekte etmesi sağlanacak ve maske verilecek.
Belirli saatlerde çalışma süreleri uygulanabilir. Örneğin sabah 10.00 16.00 veya 12.00- 18.00 saatleri arasında yarı zamanlı çalışma uygulanabilir.
Restoran, kafe ve kıraathaneler için alınacak tedbirler:
Bahçeli olanlar bahçelerinde, bahçeleri olmayanlar ise kapalı alanda belirlenecek olan sosyal mesafe kurallarına göre müşteri kabul edecek. Masalar arası 2 metre olacak ve her masada karşılıklı oturmamak şartıyla 2 kişi bulunacak.
Tek kullanımlık çatal kaşık, bıçak kullanılacak. Ayrıca tabaklar ve bardaklar da tek kullanımlık olanlar tercih edilecek.
Kıraathanelerde de süreli hizmet sistemi uygulanabilir. Kahvehane ve kıraathaneler Ramazan ayı boyunca iftardan sonra açılabilir ve 19.00 23.30 arasında hizmet verebilir.
Özellikle işyeri geçici süre ile kapatılan esnaf ve sanatkârlara kira desteği sağlanmalı.
Kapalı tutulan işyeri sahibi Esnaf ve Sanatkârlara, yanlarında çalışanlara ve işyeri kapatılmasa bile 65 yaş üstü olduğu için işyerini açamayan esnaf ve sanatkârlara başkaca geçim kaynağı bulunmadığından dolayı kapalı tutulduğu sürece Nakit/Maaş desteği verilmeli, elektrik, su, doğalgaz giderlerinin karşılanmalı, Çevre Temizlik ve Tabela Vergileri alınmamalı.
İşyerleri kapatılan esnaf ve sanatkarların Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında Halk Bankası ve Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatiflerinden kullandıkları 2000 TL kredilerin hibe edilmesi veya en azından geri ödemelerde faizleri alınmamalı.
65 yaş üstü esnaf ve sanatkarlarımızın krediye ulaşması sağlanmalı. 65 yaş üstü olup bir fiil işyerinde bulunması gereken esnaf ve sanatkarlarımızın sokağa çıkma yasağından muaf tutularak işlerinin başına geçmesi sağlanmalı.
Kapalı olan işyerlerine en az 50.000,00 TL, 5 yıl vadeli ve ilk yılı ödemesiz olarak faizsiz kredi (cansuyu kredisi) verilmesi sağlanmalı.
Kapalı olan Esnaf ve Sanatkârlara ve yanlarında çalışanlara gıda yardımında bulunulması sağlanmalı.
3 ay ötelenen kredi ödemelerinin ötelenen süre içinde faiz alınmaması sağlanmalı.
Gıda dışında faaliyet gösteren pazarcı/seyyar esnaflara gerekli tedbirleri ve mesafeleri almaları şartı ile faaliyet izni verilmeli.
Faaliyetleri durdurulan pazar yerlerinin ve pazarcı esnafının Ramazan Bayramı öncesi haftasında çalışmalarına izin verilmeli.
Berber ve kuaförlere, belirli koşullarda ve gerekli tedbirleri alarak haftanın belli gün ve saatlerinde çalışma izni verilmeli.
Kahvehanelerin Ramazan ayında iftardan sonra sadece çay servisi yapmalarına izin verilmeli.
Ulaştırma Sektöründe faaliyeti durdurulan esnaflara nakit desteği sağlanmalı, faaliyeti kısıtlı devam edenlere akaryakıt desteği sağlanmalı ve hat kira ödemelerinin ertelenmeli.
Servis aracı işleten esnaflarımıza ve yanlarında çalışanlara da nakdi yardım yapılmalı.
Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında getirilen Vergi ve SGK primlerinin ertelenmesi kararı belirli kesim içindir. Bu erteleme tüm esnaf ve sanatkârlar için uygulanmalı.
Daha önceden yapılan Vergi ve SGK yapılandırmalarını da kapsayacak şekilde geriye dönük Vergi ve SGK borçlarının yeniden yapılandırılması için yasal düzenleme yapılmalı.
BAĞ-KUR ve SGK Primlerinin ertelenmesi ortam normale döndüğünde, yeni prim tahakkukları ile ödeme yapacaklarından daha zor olacaktır. Esnaf ve Sanatkârlara ait MART-NİSAN-MAYIS-HAZİRAN aylarına ait BAĞ-KUR primlerine ve SGK primlerine erteleme değil muafiyet getirilmeli.
Mart ayında verilmesi gereken SGK–VERGİ bildirimlerini zamanında yapamayan esnaf ve sanatkârlara uygulanan cezalar ve ödemelerini Mart ayı içerisinde yapamayan esnaf ve sanatkârlara uygulanacak olan faizleri iptal edilmeli, peşin ödeme indiriminden istifade edenlerin haklarının da yok edilmemeli.
Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında açıklanan tedbirlerden tüm esnaf ve sanatkârlarımızın yararlanabilmesi için “mücbir sebep” kapsamında “sicil affı” getirilmeli.
Kargaşa yaşanmaması, esnaf ve sanatkârlarımızın ekonomik kayıplarının en aza indirilmesi ve alınan kararlara karşı gerekli önlemleri almalarına imkan sağlamak ve esnaf ve sanatkarlara makul bir süre öncesinde haber verilmesini temin etmek için ilgili meslek kollarından birer temsilci il ve ilçe Hıfzıssıhha Kurullarında idareten görevlendirilmeli.
Sonuç itibariyle tüm ülkeyi sosyal ve ekonomik olarak derinden etkileyen pandemi karşısında şu ana kadar alınan ve açıklanan tedbir paketleri önemli ve değerlidir. Ancak küçük esnaf ve sanatkarlar için maalesef yeterli değildir. Yukarıda önerdiğimiz ek tedbir paketinin her bir maddesi hayati derecede önemlidir. Yakın gelecekte iflasın, işsizliğin, bir takım sosyal ve ekonomik sıkıntıların yaşanmaması için önerilerimizin dikkate alınacağını umut ediyoruz.
Hasan ALİŞAN
Sakarya Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı
